कार्यक्रमका अध्यक्ष महोदय,
सम्माननीय प्रधानन्यायाधीशज्यू,
सम्माननीय सभामुखज्यू,
माननीय उपप्रधानमन्त्रीज्यूहरु,
माननीय मन्त्रीज्यू,
सर्वोच्च अदालतका माननीय न्यायाधीशज्यूहरु,
न्याय परिषद्का माननीय सदस्यज्यूहरु,
सम्मेलनका सहभागी र पर्यवेक्षकहरु,
उपस्थित दिदी बहिनी तथा दाजुभाइहरु,
सञ्चारकर्मी मित्रहरु ।
नेपालका अनुसन्धानकर्ता प्रहरी र अभियोजनकर्ता सरकारी वकीलहरुको व्यवसायिक सहकार्य र समन्वय बढाउने उदेश्यले महान्यायधिवक्ताको कार्यालय र प्रहरी प्रधान कार्यालयद्धारा संयुक्त रुपमा आयोजित पहिलो राष्ट्रिय सम्मेलनमा उपस्थित हुन पाउँदा खुशी लागेको छ । सम्मेलन यसको लक्षित उदेश्य पुरा गर्न सफल हुनेमा पूर्ण विश्वास राख्दै म सम्मेलनको सफलताको शुभकामना व्यक्त गर्दछु ।
अनुसन्धानकर्ता र अभियोजनकर्ता फौजदारी कानुन कार्यान्वयनका लागि जिम्मेवार निकाय हुन् । मुलुकमा विधिको शासन कायम गर्न, कानुन उल्लंघनकर्तालाई कानुनको दायरामा ल्याउन र कानुनले तोकेबमोजिमको गर्न यी दुई निकायहरुको महत्वपूर्ण भूमिका रहन्छ । यी निकायहरुको सक्षमता, प्रभावकारिता र सवलतामा नै मुलूकमा शान्ति सुरक्षा कायम गर्न, कानुनी शासनको प्रत्याभूति दिन, दण्डहीनताको अन्त्य गर्न र नागरिकको हक संरक्षण गर्न सम्भव हुन्छ ।
विज्ञान एवं प्रविधि तथा सूचना तथा सञ्चारको क्षेत्रमा आएको ठूलो परिवर्तनले अपराधलाई अन्तरदेशीय बनाएको छ । अपराधीको अपराध गर्ने शैली र संलग्नतामा परिवर्तन ल्याएको छ । यसका अतिरिक्त संगठित रुपमा अपराधलाई पेशाकै रुपमा अंगाल्ने गिरोहहरुको विकास भइरहेको छ । यसले अपराधको अनुसन्धान र अभियोजनलाई जटिल र चुनौतिपूर्ण बनाएको छ । ती चुनौतिहरुको सामना गर्न एकातर्फ अनुसन्धान र अभियोजन गर्ने निकायहरु सक्षम हुन जरुरी छ भने अर्कोतर्फ यी दुई निकायहरु बीचको नजिकको समन्वय पनि उत्तिकै आवश्यक छ । यसै कुरालाई मध्यनजर गरी महान्यायाधिवक्ताको कार्यालय र प्रहरी प्रधान कार्यालयले थालेको यो संयुक्त प्रयास अत्यन्तै सामयिक र सह्रानीय छ ।
अनुसन्धानकर्ता नेपाल प्रहरी र अभियोजनकर्ता सरकारी वकीललाई राज्यले प्रदान गरेका जिम्मेवारीहरु व्यवसायिक प्रकृतिका छन् । ती जिम्मेवारीहरुलाई प्रभावकारी ढङ्गले निर्वाह गर्न सोही प्रकृतिको दक्षता, क्षमता, व्यवसायिक आचरण र लगनशीलताको आवश्यकता पर्दछ । यसका लागि यी संस्थाहरुमा आवश्यक जनशक्तिको प्राप्ति र प्राप्त जनशक्तिको विकास, संरक्षण र उनीहरुको मनोबल उच्च हुने गरी स्रोत साधनको उपलब्धता, कार्य वातावरण, प्रविधिको अवलम्बन र उपयुक्त कार्य संस्कृति आवश्यक पर्दछ । यी निकायहरुलाई राज्यले अपेक्षा गरेको तथा संविधान र कानुनले सुम्पिएको दायित्व निर्वाह गर्न आवश्यक पर्ने समयानुकूल भौतिक स्रोत र साधन उपलब्ध गराउने, संस्थागत विकास गर्ने विषयलाई सरकारले उच्च प्राथमिकता प्रदान गर्ने म विश्वास दिलाउँछु ।
म यो महत्वपूर्ण समारोहमा सबै उच्च सरकारी वकिल कार्यालय र जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालयहरुलाई नेपाल सरकारले सवारी साधन (गाडी) उपलब्ध गराउने घोषणा गर्दछु । यसका अतिरिक्त सरकारी वकिलहरुको सेवा शर्त र सुविधा सम्बन्धी कानून तर्जुमा सम्बन्धमा यस अघि नै मैले कानून मन्त्री ज्यू र महान्यायधिवक्ता ज्यूसँग छलफल गरिसकेको छु । यस सम्बन्धी कानून छिट्टै तर्जुमा गरिने समेत यहाँहरुलाई जानकारी गराउन चाहन्छु । भूकम्पबाट क्षतिग्रस्त महान्यायधिवक्ता कार्यालयको नयाँ भवन निर्माणका लागि आवश्यक बजेट यथाशीघ्र भवन निर्माण कार्य शुरु गरिने व्यहोरा यसै अवसरमा जानकारी गराउँछु । यसैगरी नेपालका अनुसन्धानकर्ता प्रहरीहरुका लागि समेत तोकिएको कार्य सम्पादनका लागि स्रोत साधनको कमी हुन नदिने व्यहोरा अवगत गराउँछु ।
यहाँहरुलाई विदितै छ मुलुक अझै पनि संक्रमणकालीन अवस्था रहेको छ । मुलुकमा नयाँ संविधान जारी भई कार्यान्वयनको चरणमा रहेको अवस्थामा सोको कार्यान्वयनको चुनौतिपूर्ण मिशनको अवस्थामा हामी रहेका छौं । यसका साथै द्वन्द्वकालीन समयमा घटेका घटनाहरुलाई निश्चित वैधानिक मार्ग तय गरी निरुपण गर्नुपर्ने अवस्थामा समेत हामी रहेका छौं । यसमा अनुसन्धान र अभियोजनमा संलग्न निकायहरुको महत्वपूर्ण भूमिका रहने हुनाले त्यस सम्बन्धमा क्षमता विकास गर्नु जरुरी छ । इतिहासले प्रदान गरेको यस महत्वपूर्ण तथा गहनतम् भूमिकालाई अवसरको रुपमा लिई यी दुवै निकायबाट सरकारलाई सहयोग प्राप्त हुने मेरो अपेक्षा छ ।
सम्मेलनमा अपराध अनुसन्धान र अभियोजनको विद्यमान अवस्था, समस्या, चुनौतीको समीक्षा, अनुसन्धानकर्ता र अभियोजनकर्ता बीचको कार्यात्मक समन्वय, अनुसन्धानर्ता र अभियोजनकर्ताको क्षमता अभिवृद्धि तथा व्यावसायिकताको विकास, फौजदारी न्यायप्रणालीको सुदृढीकरण जस्ता समसामयिक र सान्दर्भिक विषयमा कार्यपत्र प्रस्तुत भई ती कार्यपत्रहरु उपर सहभागीहरुवीच हुने छलफल तथा विषय विज्ञद्वारा हुने टिप्पणीबाट प्राप्त निष्कर्षले अनुसन्धान तथा अभियोजनलाई प्रभावकारी बनाउन तथा फौजदारी न्याय प्रशासनको आधुनिकीकरण र सुदृढीकरण गर्न सहयोग पुग्नेछ भन्ने विश्वास मैले लिएको छु ।
अन्त्यमा “प्रभावकारी अनुसन्धान र अभियोजन, सुदृढ फौजदारी न्याय प्रशासन” भन्ने मूल नाराका साथ सम्पन्न हुन गइरहेको अनुसन्धानकर्ता नेपाल प्रहरी र अभियोजनकर्ता सरकारी वकीलहरुको प्रथम राष्ट्रिय सम्मेलनले फौजदारी न्याय प्रशासनको आधुनिकीकरण र विधिको शासन स्थापना गर्न महत्वपूर्ण सहयोग पु¥याउने छ भन्ने अपेक्षा गर्दै पुःन यो सम्मेलनको सफलताको कामना गर्दछु । धन्यवाद ।